1. DE Duitser bestaat niet

Tussen Friezen en Brabanders, Amsterdammers, Urkers, Katwijkers en Limburgers vind je soms grote verschillen. Wat je ook ziet of meemaakt in Duitsland: Net zo min als “de Nederlander” bestaat, bestaat ook “de Duitser” niet. De verschillen tussen Noord- en Zuid, Oost- en West in dit enorme land zijn groot. Er zijn vriendelijke en onvriendelijke, moderne en ouderwetse, arme en rijke, grote en kleine, dikke en dunne mensen enz. enz. Trek niet te snel je conclusies over wat voor volk dan ook!

2. 16 keer Duitsland

Nederland wordt vanuit Den Haag geregeerd, Duitsland heeft maar liefst 16 “Den Haag’s”! Elk van de 16 deelstaten heeft  een eigen parlement en regering met véél meer politieke invloed dan een provincie bij ons. Duitsland is een bondsstaat en wordt federaal geregeerd. Soms doet het een beetje aan Amerika denken: Elke deelstaat voelt zich en handelt zo onafhankelijk mogelijk. De landelijke Duitse regering is bij ons het meeste in het nieuws, maar heeft bijvoorbeeld maar weinig te zeggen over kunst, cultuur en onderwijs en de politie in de deelstaten.

3. Grote speler

Voor onze begrippen is Duitsland een groot land. Samen met Engeland, Frankrijk en Italië hoort Duitsland bij de grootste Europese landen. Met 82 miljoen inwoners heeft het veruit het grootste aantal inwoners van Europa. De afstanden binnen Duitsland zijn dus ook veel groter dan wij gewend zijn binnen Nederland. Vier uur autorijden of zes uur met de trein reizen is er dan ook normaler dan bij ons. Dat verklaart ook waarom veel Duitsers een wat grotere auto rijden. Economisch gezien is het wereldwijd een van de grootste exportlanden en het heeft dan ook een grote stem in de Europese politiek.

Voor Duitsers is Nederland maar één van de negen buurlanden, en ook nog een van de kleinste. De handel tussen Nederland en Duitsland verloopt prima, maar voor de rest weten Duitsers en Nederlanders maar erg weinig van elkaar (Wat weten wij trouwens echt van Belgen?). Dus niet schrikken, als Duitsers geen idee hebben, waar Utrecht ligt, (Weet jij waar Ulm ligt?), nog nooit van onze ministerpresident gehoord hebben (Hoe heet de ministerpresident van de deelstaat Nordrhein-Westfalen, waar alleen al 16 miljoen mensen wonen?) enz. enz.
Maar politiek gezien zijn Duitsland en Nederland in Europa vaak twee handen op één buik. Veel Duitsers zien Nederland als een model-land van moderniteit en tolerantie.

4. Duitsers zijn beleefd

Duitsers zijn van nature wat voorzichtiger als het gaat om contacten leggen. Ze kijken de kat eerst uit de boom. Ze komen daardoor wel eens wat formeler en stijver over. Dat is lang niet altijd onvriendelijk bedoeld. Het wordt gelukkig afgezwakt door enorme hoeveelheden beleefdheidswoordjes en -zinnetjes: “Bitte sehr”, “danke schön”, “Entschuldigung” enz. Duitsers vinden fatsoen en respect erg belangrijk. Nederlanders willen vooral snel aardig gevonden worden, Duitsers gerespecteerd. En daar hoort ook een beetje afstand bij. Ook letten Duitsers scherper dan wij op hun privacy. Ze kopen nog steeds minder snel in webshops en liever bij een vertrouwde winkel in de buurt. Ook betalen ze vaker contant dan wij. In Nederland gaan we snel over naar “jij” en “jou”, in Duitsland niet. Ze schrikken als je meteen zegt: “Zeg maar jij hoor!”. En Duitsers kijken al helemaal vreemd op als Nederlanders, die hooguit goede kennissen van elkaar zijn, elkaar drie (!!!) maal zoenen bij het afscheid nemen. In Duitsland geef je zo iemand een hand. Zoenen doe je je familie of echte vrienden.

5. Rustig aan met grapjes

Duitsers zijn gemiddeld wat serieuzer. In het dagelijks leven lossen wij veel grote en kleine problemen op met een grapje of relativering. “Sense of humour”, “dagelijkse humor” en veel ironie en zelfspot is in Duitsland tussen mensen die elkaar niet al kennen minder gebruikelijk en wordt niet altijd begrepen. Ze schrikken van een grapje zo maar tussendoor of ze begrijpen gewoon niet, wat er grappig zou moeten zijn. Als er gelachen wordt – en er wordt véél gelachen in Duitsland! – dan is het met vrienden onder elkaar, tijdens een komisch TV-programma, als iemand een grap vertelt enz. Maar meestal niet onverwacht tussendoor met wildvreemde mensen…

6. Afspraak is afspraak

Nederlanders zien regels en voorschriften vaak als “advies”. Je hoeft je er niet echt aan te houden, het kan wel en het is ook “eigenlijk” wel de bedoeling. En als je je er niet aan houdt, moeten mensen niet teveel gaan zeuren. Kortom: Wij gaan graag flexibel met regels om. Dat is in Duitsland anders. “Ordnung muss sein”, regels zijn regels, afspraken zijn afspraken. Als in Duitsland het stoplicht op rood staat, loop je niet zomaar door. Al komt er niet meteen een auto. En als je doorloopt en je krijgt een boete, ga je niet tegen de agent zeuren: “Ja, maar er kwam toch geen auto”, maar betaal je de boete en erger je je hooguit aan jezelf.

7. Ze gaan voor het beste

Duitsers houden niet van half werk en slechte kwaliteit: “Of je doet het “gründlich” (grondig), of je doet het niet”. Duitsers willen alles graag heel goed doen en stellen hoge eisen aan zichzelf en hun omgeving. Daarom zijn ook in Nederland veel Duitse producten populair. “Made in Germany” producten zijn misschien wat duurder, maar gaan niet zo snel stuk.

8. Gezelligheid gaat beter via eten en drinken

Eten en drinken is voor Duitsers belangrijker dan voor Nederlanders. Je kunt je geen gezin, vriendenkring, verjaardag, jubileum of kegelclub voorstellen of er wordt regelmatig een aanleiding gevonden, om het glas te heffen en samen veel en lekker te eten. Bier wordt niet zozeer als alcohol gezien, maar als een gewone dorstlesser. Dat alle Duitsers elke dag grote hompen vlees naar binnen werken is onzin. (Wij eten ook niet elke dag stamppot, hutspot enz.). Wat voor ons de kroketten en frikadellen bij de snackbar zijn, is in Duitsland het worstje bij de “Imbiss”. En dan vooral de Currywurst [spreek uit: keurriewoerst], de absolute favoriet van veel Duitsers. De porties eten en drinken zijn meestal groter dan bij ons.

9. Minder “doe maar gewoon”

In Nederland vinden we iemand die in een grote auto rondrijdt, een enorm salaris verdient, in een riant huis woont enz. al snel een “patser”. In ieder geval zeggen we of denken we er al snel iets van (“kapsones”, “doe maar gewoon”). In Duitsland is dat anders. Als je veel geld hebt, mag je dat ook tonen. Niemand zal er iets van zeggen, want als je je geld eerlijk verdiend hebt, is dat toch in orde? Daarom is een Mercedes of BMW in Duitsland niets meer dan een dure, degelijke auto. Maar omgekeerd: Als je weinig geld hebt, is er in Nederland altijd wel een actiecomité ofzo dat voor je opkomt. Duitsers zijn harder, redeneren meer zo van: “Eigen schuld, dan moet je gaan werken, dan heb je geld.” Daarom is de bijstandsuitkering in Duitsland een stuk lager dan bij ons.
De verschillen tussen arm en rijk zijn er groter dan bij ons.

10. Fanatieke Europeanen

Na de Tweede Wereldoorlog en na de Duitse hereniging (in 1990 werden Oost- en West-Duitsland herenigd) heeft Duitsland een duidelijk pro-Europese koers gevaren. Veel Duitsers moeten niets van nationalisme en militaire zaken hebben en zijn echte voorstanders van Europese samenwerking. Pas in 2002, tijdens de oorlog in Afghanistan leverde Duitsland voor het eerst vredestroepen buiten de eigen grenzen.