Liedjes vertalen – lesbrief „Vertalen in zicht“

wereldbolDe werkgroep Vertalen in zicht bestaat uit bevlogen docenten en vertalers, Verstegen & Stigter culturele projecten en het Nederlands Letterenfonds. Doel is om scholieren en docenten enthousiast te maken voor het vak vertalen en hen te laten zien dat vertalen niet alleen belangrijk is, maar ook heel leuk kan zijn.

De werkgroep heeft een gratis lesbrief gemaakt voor docenten en leerlingen van middelbare scholen. De lesbrief bestaat uit een handleiding voor leerlingen en een instructie voor docenten die onder kunnen worden gedownload.

Vorig schooljaar kreeg ik het verzoek om deze informatie te plaatsen en toen heb ik bij de redactie wat gesputterd – en zelfs geweigerd het door te sturen naar 1.100 Duits. Fijn dat er vertaald wordt, maar waarom alleen maar vanuit het Engels? Et voilà, nu zijn er ook Franse en Duitse liedjes aan te treffen in het materiaal. Hulde!

Meer informatie, het lesmateriaal (PDF voor docent en voor leerlingen) en een video van een voorbeeldles in 4havo zijn hier te vinden op.

 

Slam mit! – actie voor je leerlingen

goethelogo-nederlandDIA_Logo_zwart_onderLeerlingen Duits uit de bovenbouw worden door het Duitsland Instituut en het Goethe-Institut uitgedaagd om een slamgedicht in het Duits te schrijven. De twee beste slammers van elke school mogen naar de finale in Amsterdam, waar ze door een professionele Duitse slammer klaargestoomd worden voor hun eigen slamperformance. Lees verder

 

Actueel, kort en krachtig voor je leerlingen: het dagelijkse Frühstücksei

eieiHet Frühstücksei is weer van start gegaan. Elke woensdag behandelt het Duitsland Instituut een Duitse actualiteit op Duitslandweb met commentaar en een aantal vragen. De vragen kunnen zonder voorbereiding klassikaal besproken worden. Natuurlijk in het Duits! Lees verder

 

Nieuwe tweetalige NL-D school

vlaggenDe vrije school Parkstad en de stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs willen in het schooljaar 2014-2015 starten met middelbaar onderwijs in het Duits en het Nederlands. Het wordt de derde tweetalige school Nederlands-Duits in Nederland en is na Venlo de tweede in Limburg.  Citaat uit het krantenartikel:  „Dan kunnen de leerlingen zich later ook gemakkelijker op Aken richten. Een alsmaar groeiende regio waar veel kansen zijn op de arbeidsmarkt.” Lees het artikel hier in Dagblad De Limburger

Film: Schutzengel

Ai, films van Til Schweiger staan doorgaans garant voor een mix van vlotte enscenering, hippe muziek, gezochte oneliners, weinig diepgang, veel cliché’s en het binnensneus stoere gemompel van meneer Schweiger zelf. [Gelukkig heeft de DVD ondertiteling in het Duits!] O ja, èn van complete schoolklassen die spontaan zeggen: „Dát was nu eens een leuke film!“. Films van en met Til Schweiger doen het steevast goed in de Duitse bioscopen, vooral ook omdat Schweiger een Hollywood-achtige uitstraling heeft, type ruwe bolster, blanke pit met de juiste looks.  Ook mijn „havomeiden“ vinden Barfuss bijvoorbeeld vaak geweldig.

Voor Schutzengel is producent, scenarist, regisseur èn acteur Schweiger in de huid gekropen van een soort ex-KSK agent, die in een zo Amerikaans mogelijk ogend Berlijn (overduidelijk om de film daar beter te laten verkopen, zelfs de politiesirenes zijn Amerikaans!) een jong en weerloos meisje (gespeeld door de dochter van Schweiger) tegen een genadeloze zakenman beschermt, die haar wil laten doden omdat ze getuige was van een moord waar hij bij betrokken is. Überhaupt is doden wel het juiste woord bij deze film, want de kogels vliegen je om de oren in drie grote shootouts. Die zijn voor Duitse budget-begrippen erg realistisch gedaan, waardoor de film voor de Duitse filmkeuring op 16 jaar staat. Producenten en regisseur moeten erg trots op dit realisme zijn, want beide specials op de DVD gaan over de voorbereiding op de schietscenes. Helaas is de spanning na een uur er wel uit en het budget voor nog meer kogelregens aardig op. Het verhaal verloopt erg voorspelbaar helaas. Een verademing bij dit alles is het indrukwekkende spel van Moritz Bleibtreu en Herbert Knaup, die resp. mede-Afghanistanveteraan en politiechef mogen spelen.

Is dit nu een film voor je leerlingen? Ja en nee. Ja, omdat ze de beeldtaal van Schweigers actiethriller in de trant van Hollywood snel begrijpen en – voor de jochies: de schietscenes erg echt zijn – voor de meiden: Actieheld Schweiger ook emoties toont op de juiste momenten. Nee omdat het verhaal zo plat als een dubbeltje is, en het verhaal ook qua Landeskunde pedagogisch gezien vrijwel niets oplevert, behalve een bak cliché’s. Niet elk cliché is even slecht, daar niet van, maar het blijven cliché’s. Een echte B-film dus, geschikt voor oudere leerlingen om tussendoor eens te bekijken, maar geen echte aanrader dus.

 

Wel niet goed juist – toch?

schaamteHet is toch wat. Krijg je een telefoontje van een alleraardigste 2e corrector. Ik heb ergens een wel, niet, goed, juist of onjuist verkeerd nagekeken. Gelukkig hebben we nog geen standaard beeldtelefoon, want tja, het komt altijd wat sullig over dat je dit overkomt. Ben ik even blij dat ik er bij mijn correctiewerk ook twee uithaalde van een andere school. Conclusie: Dit overkomt je gewoon op een gegeven moment, nadat je alle varianten van links naar rechts, van boven naar onder en van twee rijtjes naar één regel wel, juist, goed en niet, onjuist en fout langs hebt zien komen. Bij de supermarkt antwoord ik op de obligate spaaractiepuntenvragen nu automatisch met „graag, wel, juist, goed!“ Het kan maar duidelijk zijn…

Gezien de gebruikelijke discussie rondom open vragen en de deels stevige kritiek – vandaag nog op het examen Nederlands in de NRC – is dit natuurlijk een onderwerp van grote banaliteit. Maar toch. Is er nu niemand bij CITO/CVE die op het idee gekomen is om in plaats van die schrijflijntjes op het antwoordblad gewoon wat keuzehokjes aan te bieden? Of zit daar iemand die de schrijflijntjes met hand en tand verdedigt, bij elke vraag, ongeacht de vraag? Het voegt echt niets toe aan het tekstinzicht dat onze leerlingen de tweekeuze antwoordenwoorden juist/onjuist, wel/niet, goed/fout enzovoort opschrijven. Het maakt de kans op vergissingen bij docenten alleen maar groter, volkomen onnodig ook…

Ben benieuwd hoe het antwoordblad er volgend jaar uit zal zien… kom op CITO/CVE mensen!

Film: Oh boy


„Zo’n frisse, directe film over het Berlijnse stadsleven is sinds Lola rennt niet meer in de bioscoop te zien geweest“ en „Elke minuut is perfect“. De NRC Handelsblad recensie over Oh Boy liegt er niet om. Op dit moment in de Nederlandse kijkhuisbioscopen, uitgebracht door Cinemien. Hier de beschrijving  van de distributeur:

OH BOY is een originele en geestige film over een dag uit het leven van de jonge Niko Fischer. Vooralsnog heeft hij bitter weinig bereikt in zijn leven. Hij leeft met de dag, rondzwervend door Berlijn. Tot alles op een ochtend écht misloopt. Met zijn vriendin krijgt hij ruzie, zijn vader zet de financiële steun stop en ook het dagelijkse ritueel van een lekkere kop koffie wordt hem ontnomen. Hoe moeilijk kan het zijn om juist in Berlijn een kopje te vinden?

De Duitse it-boy Tom Schilling speelt de 27-jarige dromer die op zijn wanhopige zoektocht naar koffie in een reeks absurde Woody Allen-achtige situaties terecht komt. Totdat het ook bij hem begint te dagen dat hij niet voor altijd kan blijven lanterfanten. Misschien is het tijd om eindelijk volwassen te worden?

De komedie OH BOY, gefilmd in zonnig zwart-wit, is een portret van een jongeman op de rand van volwassenheid. Op soepele wijze, geholpen door de jazzy soundtrack, loodst debuterend regisseur Jan Ole Gerster de kijker van een vrolijke slackercomedy naar een ontroerende ode aan Berlijn, haar bewoners en haar verleden.

Sinds de première in november 2012 maakt OH BOY een ongekend succes mee. Maar liefst zes Lola’s sleepte deze magische Duitse debuutfilm naar binnen en was daarmee het grote succes van de Duitse filmprijs 2013. De film ontving zes Lola´s voor beste film, beste regie, beste acteur (Tom Schilling), beste acteur in een bijrol (Michael Gwisdek), beste scenario en bestefilmmuziek (The Major Minors & Cherilyn MacNeil).

ZDF-serie: „Verbrechen“ van von Schirach – ook op DVD

Dat was nu eens een leuke verrassing, toen ik onlangs in de boekhandel in Berlijn de DVD van de TV-serie „Verbrechen“ naar de razend populaire Krimi-boeken van Ferdinand von Schirach vond. Geen idee dat daar inmiddels ook een TV-serie van bestond, en sterker nog, die nog maar nèt op het ZDF te zien is (geweest).  Voor wie er nog nooit van gehoord heeft: Von Schirach is in Duitsland een bekende strafrechtadvocaat èn schrijver.  Zijn boeken met korte verhalen (o.a „Verbrechen“ en „Schuld„) zijn losjes gebaseerd op gevallen uit zijn praktijk. De TV-serie is goedgekeurd voor 16 jaar en ouder, en dat is gezien enkele dramatisch-bloederige  beelden niet onbegrijpelijk. Maar Schirach is niet de man van de goedkope effecten à la de „splatter-movies“, ook niet in zijn verhalen. Het gaat hem om vooral om de reconstructie van de zaak en de psyche van de moordenaar of misdadiger. De aanpak is duidelijk anders dan de traditionele Duitse Krimi’s. Het deed mij soms aan de „suspense“ van een Hitchock of Dahl denken. Ik citeer het ZDF: „Hauptfigur der neuen Serie bildet der Strafverteidiger Friedrich Leonhardt. Sein Interesse besteht darin, die Taten so zu gewichten, dass die Strafe für seinen Mandanten möglichst gering ausfällt. Die höchst unterschiedlichen Geschichten stellen detaillierte Konstruktionen der Verbrechen dar. Es geht nicht um deren Aufklärung durch ermittelnde Polizisten. So wird in den einzelnen Folgen auch nicht immer klar, wer das Verbrechen begangen hat oder wer die Schuld trägt.“ Meer informatie over de serie zelf vind je hier op de speciale ZDF-pagina.

Is dit iets voor gebruik in je klassen? Ik vind het wel wat hebben voor de bovenbouw havo/vwo. De korte verhalen en de TV-serie versie zitten heel dicht op elkaar, dus loont het om zo’n verhaal te laten lezen en dan naar een van de afleveringen van de serie te bekijken. Elke aflevering duurt 45 minuten. De DVD heeft gelukkig ook Duitse ondertiteling. Niet elke aflevering vind ik even geschikt en even goed gelukt, maar naar mijn – uiteraard subjectieve – smaak zijn „Notwehr“, „Der Igel“, „Grün“ en „Summertime“ erg goed. Vier van de zes, da’s geen slechte Ausbeute denk ik. Voor Duitse begrippen (ik vind veel Krimi’s een tikkie te oudbollig, sorry…) vind ik het verrassend goed verfilmd en vaak met uitstekende – deels verrassende – acteurs.

P.S. De serie is vanaf mei 2013 ook in Nederland op DVD verkrijgbaar, maar dan uitsluitend met Nederlandse ondertiteling.