De volgende mail kreeg ik van vrienden van mij uit Bayern.
(…) zugegebenermaßen waren wir anfangs sehr skeptisch, um nicht zu sagen, völlig ablehnend diesem angeblichen Supertrainer gegenüber. Und der Misserfolg in den ersten Monaten gab uns ja auch Recht! Und dann noch dieser Spieler, der auch in Spanien nicht viel erreicht hatte, was wollte der jetzt bei uns??
Aber jetzt ist alles anders, wir lieben unsere Niederländer: van Gaal, Robben und van Bommel sowieso! Wir haben’s auch immer schon gewusst, dass das ein Erfolg wird mit den dreien!
Nein wirklich, ganz Bayern ist begeistert, ob nun von dem sympathischen Superstürmer aus Groningen, der trotzdem ganz bescheiden bleibt, dem Kapitän, der den Haufen Bayern zusammenhält, oder dem Supertrainer, der, was natürlich besonders für Deutschlehrer interessant ist, Neologismen kreiert („kreieren“ ist eines seiner Lieblingswörter, wenn es um das Schaffen von Torchancen geht): „Ich bin ein Feierbiest.“ Das Wort gab es bisher nicht, aber schon liest man es in der Mittelbayerischen Zeitung, wenn junge Mädchen über ihre Wochenendplanung sprechen!
„Tod oder Gladiolen“ wird wohl auch in die Liste der deutschen Redewendungen eingehen, denn das ist des Trainers Lieblingsausdruck in den letzten Tagen. Hat er das einfach aus dem Niederländischen übersetzt?
Dass für uns die Niederlande vor allem für schöne Blumen stehen, sieht man auch daran, dass nach jedem Robben-Tor im Stadion die Schnulze „Tulpen aus Amsterdam“ angespielt wird. Robben findet das angeblich nicht so toll, die Fans dafür umso mehr. Da muss er durch, genauso wie van Gaal durch die Weißbierdusche nach den Endspielen. – Aber dafür lieben wir sie auch alle!
In Monnickendam bevindt zich een klein, particulier museum over de geschiedenis van de DDR. Gepresenteerd in 13 vitrines, vertellen voorwerpen over leven, werken en politiek in de DDR (1949-1990). Het kleine, particuliere museum bezit een uitgebreide collectie consumentenartikelen, officiele documenten (van bij voorbeeld de SED, de grensbewaking en de Stasi), medailles, brochures en foto’s. Daarnaast zijn meer persoonlijke herinneringen te vinden die laten zien hoe DDR-burgers zich door de staatsbureaucratie een weg baanden
Het DDR-Museum komt voort uit de privé-verzameling van Friso en Thea de Zeeuw. In 1989, onmiddellijk na de val de muur, kochten zij bij een markstalletje onder de Brandenburger Tor een eremedaille en een pet. Het was het begin van een omvangrijke verzameling. Zoals het eigenlijk hoort, liep de hobby uit de hand.
De collectie is in 2000 ondergebracht in de onafhankelijke stichting DDR Collectie die ook het museum exploiteert. De stichting heeft tot doel kennis over de DDR te verbreiden en te verdiepen. En die daartoe contacten onderhoudt met instellingen en personen die vergelijkbare doelstellingen nastreven. Dat gaat van het Duitsland-Instituut te Amsterdam tot de Verein für DDR Alltagskultur in Berlijn.
Gezocht, met spoed : Een tekst over Duitse alcohol drankjes en bier in het Duits. Wie zou mij willen helpen? Graag zo, dat een leerling er wat mee kan. Een bron waar ik verschillende teksten kan vinden is ook van harte welkom.
Sinds oktober 2007 beheren Marjolein van der Kolk en Michelle van Rooden een Berlijn blog: http://berlijn-blog.nl
Deze veelzijdige en actuele blogsite biedt onder andere rubrieken als Bezienswaardigheden, Buiten Berlijn, Evenementen, Films, Muziek, Tentoonstellingen, Tips, Uit mijn fotoalbum en Weetjes. Een aanrader!
Je moet een hele hoop keuzes maken en aan veel dingen denken als je aan een excursie, uitwisseling, klassencorrespondentie enz. wilt organiseren. Waar moet je allemaal aan denken? Aan veel dingen, heel veel dingen! De lijst op die pagina kan een aardige houvast zijn. Met dank aan de collega’s die ik hiervoor – al weer een hele tijd geleden – heb benaderd en suggesties en aanvullingen mailden! Heb je nog tips, schrijf ze hieronder!
Berlijn beweegt – Oude hoofdstad in een nieuw land
Rob Savelberg
Uitgeverij Boom, Amsterdam, 2009
Aantal pagina’s: 207ISBN: 978-90-8506-597-5
Rob Savelberg (1977) studeerde in Amsterdam en Berlijn geschiedenis en Duitslandkunde en volgde in Rotterdam de postdoctorale opleiding journalistiek. Hij woont sinds 1998 in Berlijn en werkt als freelance journalist voor onder andere De Telegraaf.
In oktober 2009 werd Savelberg min of meer zelf nieuws, toen hij tijdens een persconferentie aan Bundeskanzlerin Merkel de vraag voorlegde, of Wolfgang Schäuble wel de juiste man zou zijn voor de post van minister van financiën in haar nieuwe kabinet, gezien diens rol in de “Parteispendenaffäre”. (zie ook de YouTube video). Hij herinnerde de zichtbaar geïrriteerde Merkel aan het feit dat Schäuble zich tijdens het onderzoek naar deze affaire niet aan 100.000 Mark kon herinneren die hij als partijgift overhandigd kreeg.
Zonder verder iets af te doen aan de kwaliteit van het boek: Wie verwacht een boek over Berlijn in handen te hebben, voelt zich al snel op het verkeerde been gezet. Weliswaar speelt Berlijn in de hoofdstukken “Multikulti is mislukt” en “Digitale bohemiens” een grote rol, in de andere zeven hoofdstukken gaat het om sociaal-politieke aspecten van het Duitsland van nu.
“Berlijn beweegt” maakt een rondgang langs alle recente ontwikkelingen, van de neoliberale tijd van de arrogante krachtpatser Schröder tot de opkomst en regeringsstijl van Angela Merkel, van de strijd om “Die Mitte” tot Hartz IV, van onderwerpen als de marktwerking in Duitsland, de veranderingen in de omgang met het oorlogsverleden, idem met het DDR-verleden, van de moeizame relatie met Polen tot de afrekening van de generatie van de ‘68ers. Het boek leest in veel gevallen als een nuchtere en evenwichtige, maar prettig leesbare samenvatting van deze ontwikkelingen, zonder opdringerige stellingname van de auteur.
Het is daarmee een ideaal boek voor docenten Duits – al of niet in opleiding – en voor mensen die even de zaken op een rijtje willen hebben. Daarbij is het prettig dat Savelberg voor een breed publiek schrijft en links en rechts nog wat zaken kort toelicht, die voor Duitslandvolgers gesneden koek zijn. Hoe waardevol zijn brede en beschrijvende aanpak ook is, je hebt vaak de indruk een samenvatting van het nieuws te lezen, aangevuld met anekdotes.
Persoonlijk waardeer ik met name onderzoeksjournalistiek die een kijkje achter die ontwikkelingen geeft. Die wordt in enkele hoofdstukken goed zichtbaar. In de “Bruine Hamas” over de opkomst en drielegdige strategie van de rechtsextreme NPD wordt exemplarisch duidelijk, wat er in met name Oost-Duitsland aan de hand is. Savelberg maakt het dagelijkse rechts-extremistisch denken zichtbaar aan de hand van doodgewone bewoners in het plaatsje Reinhardtsdorf-Schöna.
Een ander hoofdstuk dat mij bijzonder aanspreekt is “Met de rug naar het oosten” – over de moeizame relatie tussen Duitsers en Polen. Savelberg brengt de situatie tot leven in zijn schets van bijvoorbeeld het grensdorpje Osinów Dolny, waar maar liefst 37 kapsalons de prijsbewuste Duitse klanten graag ontvangen. Hij gaat uitvoerig in op de achtergronden van wederzijds onbegrip en desinteresse en de pogingen van diverse zijden om dit te doorbreken.
De relatie Duitsland-Nederland speelt in Savelbergs boek geen belangrijke rol, en eerlijk gezegd ben ik daar blij mee. Dit perspectief is behoorlijk “breitgetreten” in de afgelopen jaren en heeft misschien het zicht op Duitsland zelf enigszins vertroebeld. In het hoofdstuk “Multikulti is mislukt” komt het integratiedebat in beide landen aan de orde. De moord op Pim Fortuyn en nog meer de moord op Theo van Gogh misten hun uitwerking niet op de Duitse discussie over de multiculterele samenleving.
Savelberg bericht onder andere over de Rütli-Schule in het Berlijnse Neukölln, die per brandbrief de gemeente verzocht opgeheven te mogen worden. In Neukölln verlaat 70 procent van de jongeren de school zonder diploma. De Berlijnse sociaaldemocraat en stadsdeelburgemeester Buschkowsky waarschuwde voor “Parallelgesellschaften”.
In het slothoofdstuk “Digitale bohemiens” gaat Savelberg verder de diepte in waar het de stad Berlijn betreft, de stad die altijd wordt maar nooit is. Ook hier is hij met veel detailkennis en voorbeelden van de partij. Van Wowereit’s slogan “Arm aber sexy” tot de tot mythe geworden “Tacheles”, het uitgaansleven, de jonge creatievelingen – ook uit Nederland – die zich in Berlijn thuisvoelen en het fenomeen freelanceproleten – Savelberg slaagt erin een boeiend portret van de stad te geven.
Misschien kun je „geen muur meer zien“ na alle publicaties van de afgelopen maanden, maar deze site van de Berliner Morgenpost mag er zijn. Met fraaie animaties, video’s, en veel overzichten.
Jaren geleden was ik er op tijd bij: Deze VPRO-documentaire over de Trabant, dat grappige wagentje uit de DDR, die sympathieke muurdoorbreker, zag ik in mijn TV-gids op tijd aan komen. Mijn video stond klaar en ik had weldra een juweeltje bewaard voor gebruik in mijn lessen.
Inmiddels heb ik mijn videobanden van toen de deur uit gedaan. Maar – hoera! – Nu kun je deze prachtige documentaire – die aan de hand van de auto eigenlijk over de mensen en de Wende-knik in hun biografie verhaalt – weer bekijken op bijvoorbeeld YouTube.
TIP: Het liedje aan het eind van de docu is op zich al een aanrader!
De volgende mail kreeg ik van vrienden van mij uit Bayern.
