Wolfgang Schreiber – welbekend als Sprachlehrer en DaF-Berater van Goethe Institut Amsterdam – komt vanuit zijn werk dagelijks veel goede en bruikbare bronnen en links tegen voor docenten Duits. Deze heeft hij nu verzameld op een eigen site: www.infodaf.nl – schau mal rein! En zet het meteen bij je favorieten zou ik zeggen!
Creatief met vitrinekast – Landeskunde mal anders!
College Hans Pieterson stuurde het volgende bericht:
De conciërge had thuis teveel vitrinekasten, en heeft enkele aan mij gegeven om mijn Duitse leslokaal verder in te richten. Dus heb ik in de zomervakantie allerlei kringloopwinkels bezocht, en koop ik regelmatig op marktplaats en ebay. Met als resultaat dat ik nu een wand heb vol met Duitse artikelen, die ik altijd tegenover mijn leerlingen het Duitse museum noem. Dat is van heel klein (winkelwagenmuntje) tot heel groot (koekoeksklok; de klassen draaien zich nog altijd massaal iedere les om naar achteren als het vogeltje eruit komt).
De eerste weken heb ik vooral af en toe wat verteld over een stad die op een van de artikelen staat, maar het lesdoel is dat leerlingen zelf een voorwerp in handen gedrukt krijgen, en dan vervolgens zelf informatie over de stad of het gebied moeten verzamelen. Dat ga ik meerdere malen dit lesjaar doen, ze moeten de verzamelde informatie bewaren in een map, en zo maken ze hun eigen Duitslandmap, hun eigen dossier. Die lessen zullen vooral over een voorwerp gaan: een les over sneeuwbollen (schudbollen), een les over floaty’s (dat zijn die pennen met drijvende voorwerpen erin), een les met eeuwigdurende kalenders, een les met Plastiskopen (die oude plastic tv’tjes met 8 vakantiefoto’s erin), een les met Viewmaster-schijfjes.
Via dit Duitse museum probeer ik nu verleden en heden te combineren: ik gebruik iets heel ouds, waarna leerlingen met de moderne middelen informatie gaan vergaren. Zijn er nog Duitse collega’s die spullen zoals schudbollen, floaty’s, en andere genoemde voorwerpen over hebben en er toch niets mee doen? Hoe meer verschillende ik heb, hoe meer mogelijkheden ik heb om in kleinere groepjes (of soms individueel) te laten werken.
Ik ruil ook met leerlingen: ik heb een voorraad eeuwigdurende kalenders met Gruß aus dem Schwarzwald. Als leerlingen iets leuks thuis vinden (of bij opa/oma) voor in mijn ‚museum‘ ruil ik dat met hen voor een kalender. Dat geldt natuurlijk ook voor collega’s Duits overal in Nederland: ik ruil graag tegen een van mijn kalenders uit het Schwarzwald!
Heeft u iets voor onze school? U kunt het op (laten) sturen naar ISW Poeldijk, t.a.v. H. Pieterson, Irenestraat 35, 2685CA, Poeldijk.
(Omdat ik oud en nieuw graag combineer in lessen, zoek ik ook nog oude diaserie’s).
Tijdschrift voor je leerlingen: Dein Spiegel
Al een tijdje heeft DER SPIEGEL ook een eigen jeugdtijdschrift, dat we bij ons op school nu ook geabonneerd hebben: Dein Spiegel. Het verschijnt elke maand en richt zich qua taal en onderwerpen duidelijk op de leeftijd van 8 tot 12. Het gaat over dieren, bijzondere uitvindingen en prestaties (ook van kinderen), trends in de „grotemensenwereld“ enzovoort. Het blad pakt ook politieke of religieuze onderwerpen op. Zo stond er een mooi verhaal over waar de Piratenpartei nu vandaan kwam. Ook een uitgebreid artikel in vraag- en antwoordvorm over hoe het zit met het islamitische geloof. Het mooie is dat het taalgebruik vrij eenvoudig is en de artikelen mooi opgemaakt worden.
Wij gebruiken het blad op school voor allerlei doeleinden. Even een tekstje uit kopiëren voor de onderbouw om te lezen, voor gebruik in een toets of voor de vierdeklassers om Duits-Nederlands te vertalen. Dat vertalen is weer eens een andere manier om aan leesvaardigheid en woordverwerving te doen. We laten dit altijd „onder onze ogen“ in tweetallen doen waarbij de sport is dat ze het woordenboek zo min mogelijk gebruiken. Zo leggen ze veel aan elkaar uit. Je zult zien dat ze de onderwerpen vaak makkelijk vinden (dat is dan weer een meevallertje voor ze) en het Duits aan het begin van klas 4 soms nog lastig vinden. Door te vertalen ervaren ze echt hoe woorden en zinnen in elkaar zitten en dat vertalen niet hetzelfde is als het omzetten van woorden. Denk bijvoorbeeld aan de vertaling „men“ overal waar „man“ staat in de tekst waardoor de Nederlandse vertaling veel te formeel wordt. Aan het einde van klas 4 is het dan mooi genoeg geweest voor ze met Dein Spiegel, ze zijn de onderwerpen dan echt wel ontgroeid op het niveau waarop ze in Dein Spiegel behandeld worden. Hoewel, met dat artikel over de Piratenpartei kon ik een 4-VWOer die belangstelling heeft voor politiek en het daar in zijn spreektoets over wilde hebben een groot plezier doen. Warm aanbevolen dus, dit tijdschrift.
„Klar und deutlich“ nu met wekelijkse nieuwspagina
Uitgeverij „Eenvoudig communiceren“ brengen naast de leerlingenkrant „Klar & Deutlich“ ook een wekelijkse nieuwspagina met tekstbegripsvragen uit: „Klar & Deutlich aktuell“. Een proefabonnement kost tot de Kerstvakantie € 50,-. Download hier een voorbeeld: Klar & Deutlich aktuell (Woche 39, 2012)
Boektip: Berlijn voor gevorderden
In Berlijn voor gevorderden vertellen acht Nederlandse journalisten in Berlijn hoe deze miljoenenstad hen al jaren fascineert. Ze leggen uit waarom kunstenaars en internetondernemers uit de hele wereld in verlaten fabriekshallen trekken. Ze laten de bunkers zien waar de geschiedenis tastbaar is en de balzalen waar het nachtleven swingt. Met fragmenten uit film en literatuur en vernieuwende bouwexperimenten. Inclusief 175 geheime tips om zelf op ontdekkingsreis te gaan. Een gids voor gevorderden, die de Rijksdag en Checkpoint Charlie niet hoeven te zien, maar het andere Berlijn willen leren kennen.
Met: Wouter Meijer (NOS Journaal), Merlijn Schoonenboom (de Volkskrant), Antoine Verbij (Trouw), Annemieke Hendriks, Vincent Kompier, Linda Huijsmans, Jaco Boer en Bram Vermee. Meer info
Langzaam gesproken nieuwsberichten
Een tip van collega Henk Siegers (waarvoor dank!):
De Duitse wereldomroep Deutsche Welle heeft de pagina met langzaam gesproken nieuwsberichten opnieuw vorm gegeven. Zowel de tekst als de audiofragmenten in mp3 of wma verkrijgbaar en downloadbaar. Bovendien hebben ze een prachtige alfabetische woordenlijst, het Nachrichtenvokabular aangelegd. Voor leerlingen die luistervaardigheid willen oefenen een prachtige mogelijkheid. Ga naar: http://www.dw.de/dw/0,,2146,
Nog een pagina, speciaal opgezet voor het onderwijs: http://www.dw.de/dw/0,,2233,
Twee uitspraakvideo’s online
Op het videokanaal van duits.de zijn twee nieuwe video’s verschenen: Duitse uitspraak deel 1 en deel 2. In deel 1 gebruik ik de getallen t/m 12 om een aantal veel voorkomende „uitspraakzaken“ te demonstreren: de u – ei – z – v – ü (+ uitleg welke Umlaute er zijn) – s voor een klinker – eu – l – en ö.
In deel 2 wordt dit uitgebreid met de uitspraak van de a – sch – ch (ich-Laut en ach-Laut) – c – g – sp/st – de r. Let op: De leerlingen komen de filmpjes op de passende plek tegen: Op de pagina duits.de/oefenen > uitspraak
Sprookjesachtig Duits in je lessen: Mach mit!
[ingezonden bericht] Op 26 september viert Europa de Dag van de Talen. Dit jaar doet ook de Actiegroep Duits mee met het initiatief ‘Sprookjesachtig Duits’. We roepen leerkrachten en docenten uit het basis- en voortgezet onderwijs op om in de week van 26 september aandacht te besteden aan Duitse sprookjes.
In 2012 wordt ook gevierd dat de sprookjes-collectie van de gebroeders Grimm 200 jaar geleden werd gepubliceerd. De Actiegroep Duits heeft daarom lesmateriaal van het Goethe-Institut bewerkt voor Nederlandse leerlingen. U vindt deze lesideeën op die website van de Actiegroep Duits, www.machmit.nl.
Wilt u met uw klas deelnemen aan het initiatief ‘Sprookjesachtig Duits’? Besteed dan in de week van 26 september 2012 aandacht aan Duitse sprookjes in uw les met een leuke, ludieke en fotogenieke actie. Stuur foto’s, filmpjes en verslagen naar het DIA (machmitdia@gmail.com) en maak kans op een leuke prijs voor uw klas.
Verder zoeken we voor dit initiatief docenten, studenten en native speakers Duits die in de week van 26 september willen voorlezen op Nederlandse basisscholen. Heeft u belangstelling? Neem dan contact op met Kerstin Hämmerling van het DIA, k.d.hammerling@uva.nl voor het digitale voorleespakket met teksten en lesideeën voor de basisschool en eventueel hulp bij de bemiddeling van basisscholen.
ICT-Tipp: Grote bestanden via mail
Stel je dat je een rijk geïllustreerde Powerpoint of dat werkstuk met bakken vol plaatjes aan iemand via internet wilt versturen. Soms weigert je eigen mailprovider of dat van de ontvanger omdat de omvang te groot is voor een regulier e-maildienst.
Een handige manier om dit toch voor elkaar te krijgen is We Transer. Daar geef je aan welke bestanden je wilt versturen. Vervolgens stuur je die in één keer naar WeTransfer en die mailt de ontvanger een link waar hij de bestanden gedurende maximaal twee weken kan downloaden. Je hoeft er niet voor te registreren, je hoeft niets te installeren en – hèt argument voor de Nederlander in ons: het is gratis.
NIEUW: duits.de/oefenen
In de vakantie ben ik veel bezig geweest om de (vele) oefeningen van het vaklokaal Duits na te lopen en uit te breiden. Zo bevatten veel oefenenpagina’s nu ook wat uitleg of een overzicht van de woordenschat die geoefend wordt bijvoorbeeld. Om een aantal redenen moesten ze ook verhuizen naar een nieuwe plek: www.duits.de/oefenen
Nog niet alles is overgezet (sorry, het is veel werk), dus voorlopig word je nog wat heen en weer verwezen. De „grote“ subsites voor leerlingen zijn nu daarmee duits.de/grammatica en duits.de/oefenen. Later komt hier nog duits.de/studietips bij, waarin ik de algemene tips voor spreken, luisteren, lezen, schrijven en woorden leren op een rijtje zal zetten.
Ook collega Paul van den Boorn heeft veel oefeningen online staan, je vindt ze hier
Excuses voor het ongemak!