Fantastische acteurs, grootste precisie in de psychologie van de personages, in de scenes, de authenticiteit van de locatie en dialogen. Dat zijn enkele typische kenmerken van films van Christian Petzold. Barbara [Nina Hoss] is een dokter ten tijde van de DDR, die een Ausreiseantrag gesteld heeft, in de gevangenis moest en nu uit Berlijn voor straf naar een provinciaal ziekenhuis ergens aan de Oostzeekust overgeplaatst wordt. Telkens weer houdt de Stasi haar in de gaten, want men wil blijven volgen, welke „Westkontakte“ ze er op na hield. Ook de vriendelijke ontvangst door haar nieuwe chef André wantrouwt ze, want ze is er van overtuigd dat hij al lang door de Stasi bijgepraat is en de opdracht heeft om haar in haar doen en laten te volgen. Iedereen lijkt iedereen in de gaten te houden.
Wie nu aan een spannende Krimi met alle DDR-cliché’s als Plattenbauten, bloemetjesbehang en Honeckerportretten denkt is bij Petzold echt aan het verkeerde adres. Het gaat hem er veel meer om „macht“ ten tijde van de DDR- dictatuur zichtbaar te maken in de relatie tussen mensen. Want Barbara heeft nog steeds concrete vluchtplannen èn een vriend uit het Westen, die haar helpt om een vluchtpoging te ondernemen. Net als het zover is, en ze haar laatste dag in de DDR denkt door te brengen, merkt ze dat haar nieuwe chef haar niet onberoerd laat en dat ze haar patiënten op cruciale momenten niet in de steek kan laten. „Barbara“ is een film die alle kwaliteiten van Christian Petzold indrukwekkend zichtbaar maakt. Het resultaat is ook hier een intrigerende film, die een traag ritme heeft, maar zijn intense en soms magische spanning aan de psychologie van de personages en de lading van de moment ontleent.
Is dit een film voor je leerlingen?
Mijn ervaring met dergelijke niet-mainstream-films is dat ze voor onze leerlingen doorgaans te hoog gegrepen zijn. Het tempo is immers traag, de scenes bevatten schijnbaar „geen“ actie maar vooral sfeer en stiltes en het belangrijkste wat de personages overbrengen is dat wat ze juist niet zeggen. Daarmee zou de doelgroep hoogstens 5VWO of 6VWO zijn denk ik, en ook dan is zo’n hoeveelheid volwassen subtiliteit eenvoudigweg (nog) niet jedermanns Sache. Misschien moeten de leerlingen eerst films als Der Tunnel, GoodBye Lenin! en Das Leben der Anderen zien, voordat zowel voldoende achtergrondkennis aanwezig is als wel dat leerlingen toe zijn aan meer nuance. Dat zegt niets over de kwaliteit van Barbara, voor alle duidelijkheid, maar alles over rijping en het geleidelijk ontwikkelen van kijkgewoontes. Heel prettig voor het onderwijs is dat de DVD ook Duitstalige ondertiteling heeft, wat helaas lang niet altijd vanzelfsprekend is.