Beste Collega’s,
graag had ik jullie mening over het volgende:
De Cito is voornemens om de kijk- luistertoetsen havo met ingang van 2013 te veranderen. De opgaven worden alleen nog in het Duits gesteld. Voor verdere informatie verwijs ik naar: http://www.cito.nl/onderwijs/voortgezet%20onderwijs/schoolexamens/actueel/e-flits_ontwikkelingen_kijk_luistertoetsen.aspx
Ik was totaal verrast over deze aankondiging en heb de Cito een aantal vragen gesteld m.b.t. de proeftoets cq. eindtoets en de validiteit ervan. Ik wilde weten of de proeftoetsen geheel of gedeeltelijk in het Duits waren? Idem of de proeftoetsen op een vergelijkbaar niveau dan de eindtoetsen waren? Welk ERK- niveau de proeftoets had? En of zij met zekerheid konden zeggen, dat de eindtoets zoals op hun website vermeld ook ‘geen enkel probleem‘ opleverd? Ook vroeg ik of er verglijkbaar oefenmateriaal wordt ontwikkeld.
Cito antwoorde het volgende:
Op basis van de gegevens die bij de proeftoets verzameld worden, kunnen we exact de moeilijkheidsgraad en de betrouwbaarheid van elke opgave vaststellen. Op basis van de analyse worden minder goed functionerende opgaven verwijderd en kunnen wij precies voorspellen hoe de eindtoets zal uitpakken. De proeftoets met Duitstalige opgaven heeft geen afwijkingen laten zien ten opzichte van eerdere toetsen met opgaven in het Nederlands. Met andere woorden: leerlingen die uitsluitend met toetsen met Nederlandstalige opgaven geoefend hebben, zullen geen problemen met de toetsen nieuwe stijl hebben. Daarom hebben wij besloten geen speciaal oefenmateriaal te ontwikkelen.
Een koppeling met het ERK is pas zinvol als wij na de proeftoets de eindtoets samengesteld en die afgenomen hebben.
Uitgaande van de veronderstelling dat een deel van de Nederlandse scholen hebben deel genomen aan de proeftoets (met en onbekend ERK-niveau), ben ik van mening dat er geen algemene conclusies m.b.t de eindtoets, die volgens de Syllabus (2012) op B1 niveau moet zijn, kunnen worden genomen. Idem ben ik van mening dat de CITO bij wijzigingen van hun toetsmateriaal de morele verplichting heeft vergelijkbaar oefenmateriaal aan leerlingen/scholen tot beschikking te stellen.
Wat vinden jullie van de voorgenomen wijzigingen?
Mvg.,
Susan
Ik heb idd ook al, kort na de desbetreffende publicatie in de Cito Nieuwsbrief, vragen gesteld aan Cito maar die zijn nog altijd niet beantwoord. Afgelopen zondag heb ik een herinnering gestuurd. Het is mij een raadsel waarom zo weinig collega’s op deze nogal abrupte en m.i. voor leerlingen impopulaire wijziging reageren.
Ik denk dat het Cito valide te werk gaat. Om te oefenen kun je oudere toetsen met vragen in het Duits nemen. Het is ook op tijd aangekondigd.
Wat mij irriteert is het feit dat het bij Frans NIET gebeurt, daar blijven de vragen in het Nederlands …
Beste collega’s,
Hoewel wij, gezien de resultaten van de proeftoets, het niet echt noodzakelijk achten nieuw oefenmaterial te ontwikkelen, kunnen wij ons voorstellen dat het voor leerlingen prettig is vóór het schoolexamen kennis te nemen van een kijk- en luistertoets met Duitstalige opgaven. Wij zullen daarom aan het begin van het komende schooljaar de Nederlandstalige opgaven van de havo-toetsen van 2011 en 2012 in een Duitse vertaling ter beschikking stellen. We hopen hiermee tegemoet te komen aan de wens om te kunnen oefenen.
Met vriendelijke groeten,
Rob Verheyen
Kijk- en luistertoetsen Cito
Beste Rob,
Mag ik eventueel zelf de opgaven van nog oudere toetsen vertalen en deze hier aanbieden voor collega’s? Ik vraag dit i.v.m. copyright e.d..
Met vriendelijke groet,
Christoph
Namens het sectiebestuur Duits van Levende Talen hebben we inmiddels een brief aan cito en andere instanties gestuurd waarin we onze bevreemding over de manier van aankondigen en de snelheid van invoeren hebben uitgesproken. Omdat ik op reis ben, moet ik het even bij deze korte mededeling laten, later wellicht meer.
Beste Rob, dank dat jullie namens Cito dan toch wél via deze openbare site op mij reageren. Ik heb nl. al sinds 15 juni (sic) de volgende vragen aan jullie uitstaan als reactie op een matig bevredigend antwoord van Merle Spruijt. Een reminder van vorige week leverde tot nu niets op. Dan doe ik het toch ook openbaar:
>>>begin citaat mail DIJ aan Cito<<>>Einde citaat mail DIJ aan Cito<<<
Eigenlijk, Rob, vind ik je aanbod om dan bij nader inzien toch maar wat vertaalde toetsen het land in te sturen getuigen van een ernstige onderschatting van de gevolgen van jullie koerswijziging. En dan hebben we het maar niet over het gekozen medium, zoals Erwin terecht opmerkt.
begin citaat mail DIJ aan Cito
1) Vreemd dat de afschaffing van het deelvak een rol bij deze beslissing heeft gespeeld; die afschaffing is ruim 7 jaar oud. Wijziging van de voertaal in de opgaven Duits bij Luistertoetsen per, zeg 2006/7, was geloofwaardig geweest, nu nauwelijks nog. Is deze discussie al die jaren alleen intern gevoerd of zijn er ook externe partijen bij betrokken geweest? In het laatste geval: welke; Levende Talen, sectie Duits misschien?
2) Waarom wordt de wijziging maar meteen het aankomende schooljaar ingevoerd? Op welke wijze dienen de havoleerlingen zich voor te bereiden? Of verwacht u dat docenten Duits de vragen van een paar oude Luistertoetsen gaan vertalen?
3) De leesvaardigheid van havoleerlingen Duits is vrij hoog, stelt u. Waarop is deze uitspraak gebaseerd? Wat is vrij hoog? Hoeveel hoger dan die bij Frans? En ligt dat dan aan Duits of aan Frans (zie onder)?
4) Op welk onderzoek is uw vrees gebaseerd dat havoleerlingen Frans meer moeite met een vlot leestempo hebben dan havolln EN en DU ? Wat is „meer“? En als dat verschil significant zou zijn, is dat dan een reden om de voertaal bij Frans maar op NL te houden? Ik zou zeggen: kwestie van training, kwestie van eisen stellen of normen bijstellen bij Frans.
5) Wat betekent het feit dat de wijziging bij Duits en niet bij Frans wordt doorgevoerd, in termen van ERK-niveau? Het streefniveau is bij beide talen B1.
6) En nicht zu guter Letzt: heeft iemand zich bij Cito of bij de andere bij deze beslissing betrokken partijen zich afgevraagd wat een en ander betekent in termen van PR rondom het vak Duits?
Einde citaat mail DIJ aan Cito
@Rene van Dijk
De verwijzing naar de afschaffing van de deelvakken was bedoeld om aan te geven dat er geen speciale reden is om de opgaven in het Nederlands te formuleren. De invoering van Nederlandstalige items was destijds gemotiveerd door de invoering van de deelvakken, waarin leesvaardigheid van de doeltaal als secundair (ten opzichte van de mondelinge vaardigheden) beschouwd werd. Onderzoek duidt erop dat gebruik van de doeltaal in lessen positief kan bijdragen aan de prestaties in die taal. Daarom bieden wij opgaven bij een toets zo veel mogelijk in de doeltaal aan, tenzij er een reden zou zijn te veronderstellen dat een lage leesvaardigheid een vertekening van de meting van de luistervaardigheid zou opleveren.
Alle opgaven voor een toekomstige toets worden geproeftoetst. Daarbij wordt tevens elk jaar dezelfde ijkingstoets uitgezet, waardoor een vergelijking tussen de moeilijkheid van de nieuwe items en die van vorige toetsen mogelijk wordt. In de selectie voor de definitieve toets kunnen eventuele afwijkingen ten opzichte van vorige jaren gecorrigeerd worden. Voordat we het besluit namen in de havo-toets weer terug te gaan naar Duitstalige items, hebben we deze items samen met de Nederlandstalige ijking geproeftoetst. De moeilijkheid van een luistertoets wordt voornamelijk bepaald door het aangeboden materiaal. De items proberen we zo te formuleren dat de leesvaardigheid van de doeltaal zo min mogelijk invloed op de uitslag van de toets heeft. Het is gebleken dat de nieuwe, Duitstalige items qua moeilijkheid niet van de items in de ijkingstoets afwijken. Psychometrisch is er dus geen verschil tussen Nederlands- en Duitstalige items. Er was voor ons dan ook geen reden om de Duitstalige items niet in te voeren. Wel zijn wij vanaf het begin van plan geweest de items van enkele oude havo-toetsen te vertalen en ter beschikking te stellen om de leerlingen te laten wennen. Nieuw geconstrueerd en geproeftoetst oefenmateriaal leek ons vanwege de resultaten van ons onderzoek niet nodig. We maken dus geen extra oefentoetsen en vertalen alleen oude items van bestaande toetsen.
De samenstelling van het Centraal examen Duits wordt in de Syllabus beschreven als ‘Ongeveer evenveel B1 als B2 opgaven’, die van het Centraal examen Frans als ‘Overwegend B1 opgaven, aangevuld met A2 en B2 opgaven’. Dit geeft aan dat de leesvaardigheid Duits van havo-leerlingen hoger ingeschat wordt dan de leesvaardigheid Frans. Door de verwantschap tussen Duits en Nederlands is te verklaren dat Nederlandstaligen bij een vergelijkbaar lesprogramma meer moeite hebben met Frans dan met Duits. Maar wij zullen de suggestie om te onderzoeken of herinvoering van Franstalige items mogelijk is zeker oppakken.
@Christoph
Bedankt voor je aanbod om zelf oudere teksten te vertalen en aan te bieden, maar we hebben dat liever niet. We formuleren onze items zeer zorgvuldig en zetten daarbij woorden en woordcombinaties in op basis van het al dan niet voorkomen ervan in de gesproken tekst. Omdat bij vertalingen de balans van zulke ‘echo’s’ onbedoeld kan verschuiven, houden wij daar graag zelf de controle over.
Na de zomer informeren we alle betrokkenen nogmaals over deze wijziging.
Groet,
Rob Verheyen
@rene van dijk
Ik ben nog steeds op reis en dus houd ik het kort. In antwoord op je eerste opmerking: het sectiebestuur Duits van Levende Talen is op geen enkele wijze gekend in deze beslissing van het Cito. Ook wij mochten het uit een nieuwsbrief van het Cito ervaren. Als ik weer thuis ben – en er aan denk, want ook ik heb vakantie – zal ik de vragen in onze brief aanhet Cito hier publiceren.
Ook altijd zo prettig dat dit soort aankondigingen – ten tijde van de invoering Tweede Fase en latere aanpassingen – ging dat ook altijd vlak voor de vakantie.
Ik had beloof om in de vakantie nog terug te komen op de brief die het sectiebestuur Duits van Levende Talen aan de Cito heeft gestuurd. Daaruit een aantal opmerkingen, zodat u een beeld krijgt:
(…)
Het sectiebestuur Duits van de Vereniging van Leraren in Levende Talen is van mening dat er goede redenen kunnen zijn om tot deze wijziging van uw product over te gaan, maar acht het onverstandig om dat op deze wijze, namelijk zonder overleg met het veld en andere partijen zoals educatieve uitgevers, en met onmiddellijke ingang te doen.
(…)
Wij voorzien problemen in de scholen. Weliswaar heeft u de wijziging nu in uw nieuwsbrief aangekondigd en bent u waarschijnlijk van plan afnemers van de havo-luistertoetsen Duits erop te attenderen, maar wij vrezen dat er niettemin scholen zullen zijn waar pas bij het uitdelen van het toetsmateriaal bij het schoolonderzoek door de leerlingen vastgesteld zal worden, dat de vragen in het Duits zijn, zonder dat ze hierop voorbereid zijn.
(…)
Ook docenten die deze wijziging wel op tijd zien aankomen, zullen met de handen in het haar zitten. Er wordt immers geoefend met oude Cito-luistertoetsen en met de luisteroefeningen en –toetsen uit de leergangen, en daarin worden de vragen in het Nederlands gesteld. Er is simpelweg niet of nauwelijks aan oefenmateriaal op havo-niveau met vragen in het Duits te komen. De oplossing van een enkel oud examen dat vertaald wordt – zoals ons informeel werd meegedeeld –, is naar ons oordeel onvoldoende om deze keuze zo snel in te voeren. Daarnaast kan het een probleem vormen als er een toets moet worden ingehaald vanwege ziekte e.d. Daarvoor worden veelal oude toetsen gebruikt.
(…)
Vragen en antwoordmogelijkheden in het Duits vereisen voorbereiding vanaf de onderbouw. De huidige leermiddelengeneratie komt daar niet aan tegemoet.
Nu eerst op vakantie. Iedereen een goede zomer toegewenst.
Erwin de Vries
Dank voor de reacties, Rob en Erwin. Ik was nu zelf met vakantie en wilde niet via iPad vanuit Starbucks reageren.
Erwin, dank voor het delen van jullie brief. Ik had zelf nog niet aan de in het lesmateriaal havo bovenbouw gekozen voertaal bij instructies e.d. gedacht.
Rob, ik stel vast dat Cito het veld nogmaals zal informeren over de aanstaande wijziging inzake voertaal vragen luistertoetsen Duits én over het voornemen om zelf de vragen bij enkele oude luistertoetsen te vertalen en deze tijdig aan de scholen aan te leveren én over de onwenselijkheid dat een dergelijke vertaling door docenten wordt uitgevoerd. Dank.
Ik neem hierbij aan dat Cito rekening houdt met het feit dat de scholen in het zuiden volgende week al opengaan en dat de informatie nu middels formele brief plaatsvindt. Verder hoop ik dat Cito minstens 2 oude luistertoetsen in vertaling aanbiedt als *oefenmateriaal* en rekening houdt met de door Erwin al genoemde noodzaak dat wij een toets apart moeten houden voor *zieken én herkansers*. Ik tel dus minstens 3 toetsen.
Ik stel verder vast dat Cito zal nadenken over herinvoering Frans. Mooi, want ik vind de argumentatie van Cito voor behoud van NL bij Frans nog steeds maar mager: ik blijf maar tussen de regels door voelen dat Duits wel heel erg op NL lijkt op havo5-niveau; ik blijf maar voelen dat het bij Frans gewoon een kwestie van trainen zou moeten of kunnen zijn, althans, als het echt zo veel lastiger is om Frans in vragen bij luistertoetsen Frans te lezen (was dit nu trouwens door jullie geproeftoetst?); daarnaast impliceert ERK A2 m.i. niet zozeer dat vragen in het NL moeten of mogen worden gesteld als wel dat men zich in de doeltaal eenvoudiger uitdrukt; en, zoals al eerder gemeld, niemand kan voorspellen wat de voertaalwijziging bij slechts een van de 2 MVT-vakken doet in de beeldvorming (voorbeelden: ik kies Frans want mijn zus zegt dat de luistertoets Frans makkelijker is omdat de vragen daar in het NL zijn; of: ik kies Duits, want mijn broer zegt dat de vragen bij de Franse luistertoets in het NL zijn, dus is Frans veel moeilijker); er zal in elk geval geen havo3-leerling of decaan zijn die zal mijmeren over de psychometrisch insignificante verschillen bij afname van luistertoetsen met vragen in het Duits t.o.v. afname met vragen in het NL.
Tot slot: wat ik jammer vind is dat Cito kennelijk niet bereid is tot uitstel van de wijziging met bijv. minimaal 1 jaar. Mijn gevoel dat er te gemakkelijk over is gedacht en dat het dus te snel gaat, is helaas ook niet weggenomen.
Groet, Rene