Je ziet soms door de bomen het bos niet meer. De haren reizen je te berge, stoom komt uit je hoofd. Hoofdpijn, hartkloppingen en ademhalings- moeilijkheden zijn vaak het gevolg van het onoordeelkundige gebruik van de naamvallen. Je kunt hiervoor een therapie volgen, maar je moet dan wel eerst de bijsluiter goed doorlezen.
Beste allemaal,
Ik ben Rik Heuvelmans en volg de lerarenopleiding Duits in Sittard (1e jaars). Bij „Grammatik“ zijn we net begonnen met de naamvallen. Zoals in het bovenstaande citaat al duidelijk wordt, is het gebruik van de naamvallen voor velen een frustrerend onderdeel van de Duitse grammatica. Omdat dit toch een van de ‚hoofdthema’s‘ van de Duitse taal is, vind ik het belangrijk deze goed te beheersen, waardoor ik ze later zo goed mogelijk aan mijn leerlingen kan uitleggen. Om deze reden schrijf ik dan ook dit berichtje, heb ik mijn hersens gebroken tijdens het maken van een ‚bijsluiter‘ en hoop ik veel adviezen te krijgen.
Ik zal u eerst even kort vertellen hoe wij op de middelbare school de naamvallen geleerd hebben:
Wij zijn in de tweede klas begonnen met het leren van de naamvallen. Onze leraar heeft toen alle naamvallen op het bord geschreven, dus:
mannelijk vrouwelijk
der die
des der
dem der
den die
enz.
vervolgens moesten wij deze rijtjes uit ons hoofd leren, en wel van boven naar beneden (dus niet van links naar rechts!) en in de volgorde 1,2,3,4. dus: 1 der des dem den | 2 die der der die | 3 das des dem das | 4 die der den die.
Hier kregen we dan na een aantal lessen een so over, waarna we begonnen met de toepassing van de naamvallen.
Ik zou graag willen weten:
1. Hoe begint u met de uitleg van de naamvallen (eerst alle rijtjes laten ‚knallen‘ of stuk voor stuk?)
2. Welke methode gebruikt u voor de uitleg van de bijvoeglijke naamwoorden.
3. Heeft u misschien tips voor de uitleg van de naamvallen?
4. Heeft u misschien een handig schema voor de uitleg van de naamvallen?
(zo ja, zou ik hiervan misschien een kopie mogen hebben? 239045@student.fontys.nl)
Ik zal de verschillende methoden vergelijken en er daarna op terug komen!)
5. Kent u de ‚Sleutel-methode‘ die i.c.m. de ’niets groep‘ gebruikt wordt om de uitgangn van de bijvoeglijke naamwoorden te bepalen? Zo ja, wat vind u van deze methode en waarom vind u dat? Kan dit makkelijker, en zo ja hoe zou dit makkelijker kunnen?
Ik heb zelf geprobeerd om een (overzichtelijk) stappenschema op te stellen, zodat leerlingen de naamvallen sneller leren. Zou u dit misschien voor mij willen beoordelen? Wat is er goed/fout en wat kan (hoe) beter. Het schema is te vinden onder de volgende link: http://94.100.118.209/1179200001-1179250000/1179221001-1179221100/1179221040_8_Nj8S.pdf
Ik zou het fijn vinden als u (een aantal van) mijn vragen zou willen beantwoorden.
alvast bedankt,
m.v.g
Rik.
Hallo Rik,
Heb heel snel even gekeken, ziet er leuk uit! Klein typfoutje bij de naamvallen, 2e en 4e, kijk eens even!
Groeten
Wolfgang Schreiber
Vakconsulent Duits
Goethe-Institut Niederlande
http://www.goethe.de/nederland
Hallo Rik,
Ik heb voor de onderbouw twee eenvoudige schemaatjes gemaakt m.b.t. de naamvallen. Persoonlijk vind ik de spick-o-thek een ramp. ( te veel in 1x)
Kijk eens op deze blog:
http://chrislinek.wordpress.com/2010/12/20/naamvallen-zonder-naamvallen-2/
Er staat ook een uitleg onder.
Hallo meneer Schreiber,
Hartstikke bedankt voor uw leuke reactie!
Ik heb vrij lang naar de door u beschreven fouten gezocht, maar ik heb deze helaas niet kunnen ontdekken. Het enige dat ik ontdekt heb, is een fout bij het gebruik van de lange- en korte [εi]. Bedoelt u dit?
m.v.g.
Rik.
Beste Rick,
De fout zit in de Duitse benamingen voor de naamvallen rechtsonder op je schema.
Genitiv is tweede naamval
Dativ is derde
Akkusativ is vierde
Je kunt je voorstellen dat dit voor leerlingen moeilijk uitelkaar te houden is.
Alleen al over de Duitstalige benamingen van de grammaticabegrippen kun je een toets afnemen. Denk je dat leerlingen beter Duits gaan schrijven/spreken als ze deze benamingen in het Duits weten???
Dit is interessant voor taalwetenschappers maar niet voor pubers die met ‚lichte‘ tegenzin in de Duitse les zitten.
Dit commentaar is niet negatief bedoeld maar ik ben ook met een soortgelijk schema begonnen en het werkt averechts.
Schoene Gruesse,
Chris
Chris
Hi Rik,
Mijn uitleg van de naamvallen splits ik. Leerlingen vinden het al moeilijk genoeg, om het verschil tussen de 1e en 4e naamval te zien, laat staan dat alles tegelijk op ze afkomt. Overigens probeer ik zoveel mogelijk de grammaticale termen (zoals nominatief, akkusativ etc.) te vermijden. Eén keer zo’n term aangeven en grote kans dat leerlingen alleen nog maar lichamelijk aanwezig zijn.
Het is trouwens leuk, als leerlingen dit rijtje kunnen reproduceren, maar het is de kunst, om ze het te laten begrijpen.
TIp bij de uitleg: probeer de termen zoveel mogelijk te vermijden. Het is namelijk geen doel, dat de leerlingen deze termen kennen. Leuk voor hun woordenschat, maar op de middelbare school totaal niet belangrijk. Het is meer wat voor ons, als je leraar wilt worden of als je Duitse taal en cultuur wilt studeren.
Hopelijk heb je wat aan deze korte bijdrage.
Groet
Niels
goeiemorgen !
als nederlander woon ik sinds 1980 in Duitsland en krijg af en toe nog altijd een kommentaar van mijn vrouw en kinderen, als ik er weer eens naast zit. De basiskennis over de duitse taal heb ik nog op de HBS en daarna op de HAVO verworven. Mijn dochter (1980) en zoon (1983) hebben met succes hun Abitur gehaald en net zo met de duitse taal moeten stoeien, zoals heel veel anderen. Achteraf gezien vind ik het lastiger niet automatisch de verbinding te kunnen leggen tussen de 2e, 3e, 4e naamval en een Genitiv, Akkusativ, etc.
Plat gezegd, heb ik het rijtje: der, des, dem, den, die, der, der, die, enz. eindeloos herhaald, zelfs nu nog en kan daarmee goede duitse brieven/mails schrijven en zelfs collega’s uit Bayern op hun schrijffouten wijzen.
Hiermee weet ik dus mezelf te helpen: der Zweck heiligt die Mittel. Ik hoop alleen dat ook voor de hedendaagse middelbare scholen tenminste ergens na te lezen is hoe de basisregeltjes( incl. „Genetiv, Dativ, etc) voor de duiste taal luiden. Zelf had ik vroeger een talenkaart, maar die vind ik niet meer.
Trouwens, ook de duitsers hebben hiermee hun Problemchen. Kijk maar eens naar: „Der Dativ ist dem Genitiv sein Tod“ van Bastian Sick (ISBN 3-462-03742-0).